در حالی که وعده گران نشدن بلیط اتوبوس پیش از نوروز اعلام شده بود، در سال جدید قیمت‌ها با افزایش ۲۵ درصدی مواجه شده است.
نوروز امسال با توجه به پایان همه‌گیری کرونا و میل فزاینده مردم به سفر، شاهد حجم انبوه سفرها بودیم. بر اساس اعلام معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، تعداد تردد بین استانی از روز ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ تا ۱۵ فروردین امسال، ۴۵,۸۳۳,۸۴۹ وسیله نقلیه اعلام شد.
در ایام نوروز، در حالی که مردم خواستار استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی برای سفر بودند، بلیط‌های قطار و هواپیما به سرعت پیش‌فروش شد. در این شرایط تنها انتخاب باقی‌مانده برای مسافران فاقد خودرو، خصوصا اقشار کم درآمد، استفاده از اتوبوس‌های بین‌شهری برای سفر بود؛ با این وجود، در تاریخ ۲۵ اسفند ماه سال ۱۴۰۱ به ناگاه اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری اعلام کرد که قیمت بلیط اتوبوس ٢۵ درصد افزایش پیدا می‌کند. این در حالی بود که مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، پیش‌تر گفته بود هیچ‌گونه افزایش قیمتی در حوزه حمل و نقل برای سفرهای نوروز اتفاق نخواهد افتاد.
ماجرای افزایش نرخ اتوبوس در نوروز
اگرچه افزایش نرخ بلیط اتوبوس باعث تحمیل هزینه‌های مضاعف به مردم و دشوارتر شدن سفر شد؛ اما با نشستن پای درد دل اتوبوس‌رانان می‌توان در یافت که حتی نرخ‌های افزایش‌یافته نیز کفاف هزینه‌های آن‌ها را نمی‌دهد.
احمدرضا عامری، رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری، در خصوص علت گران شدن نرخ بلیط اتوبوس در آستانه سال جاری به خبرنگار کجارو گفت:
در خصوص نرخ باید بگویم از آنجایی که اتوبوس‌ها باید یک سر خالی برمی‌گشتند، هزینه‌ها بیشتر بود. توجه داشته باشید وقتی مردم در نوروز به سفر می‌روند، تا یک مدتی پس از آن خبری از سفر نیست و در اصطلاح اتوبوس‌رانی، به این وضعیت «یک سر خالی» می‌گوییم. به همین علت و با هدف جبران هزینه‌های یک سر خالی، درصدی روی نرخ بلیط اتوبوس افزوده میشود.
واقعیت این است که در خصوص مسئله قیمت بلیط اتوبوس‌ها دو مسئله وجود دارد؛ یک سوی این ماجرا مردمی قرار دارند که با مشکلات معیشتی روبه‌رو هستند و یک سوی آن اتوبوس‌دارانی هستند که با هزینه‌های بالای استهلاک خودروهایشان مواجه هستند؛ بنابراین لازم است که ملاحظات هر دو سمت در نظر گرفته شود.
رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری در خصوص چگونگی تعیین صحیح نرخ بلیط در جهت رعایت عدالت برای هر دو سوی درگیر این ماجرا گفت:
سازمان حمل و نقل در این خصوص کارشناسی کرده است و بر همین مبنا به‌ازای هر نفر، کیلومتری ۱۲۰۰ تومان در نظر گرفته شده است؛ اما آنچه به آن عمل میشود نفر کیلومتری ۱۹۵ تومان است. کارشناسان ما نیز مسئله را بررسی کرده‌اند و به رقم نفر کیلومتری ۱۶۰۰ تومان رسیده‌اند. بنابراین فاصله قیمتی از زمین تا آسمان است؛ با این اوصاف ما داریم به خاطر مردم این نرخ را تحمل می‌کنیم و در این شرایط برخی از ماشین‌داران از شبکه خارج می‌شوند.
خروج اتوبوس‌داران از صنعت حمل‌ونقل
در شرایطی که نرخ بلیط اتوبوس‌های بین‌شهری کفاف هزینه‌های اتوبوس‌داران را نمی‌دهد، در سال‌های اخیر برخی از آن‌ها از گردونه صنعت حمل‌ونقل خارج شدهاند.
رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری ضمن اشاره به آمار اتوبوس‌های خارج شده به خبرنگار کجارو گفت:
سال گذشته آمار خروج ماشین‌داران نزدیک به ۱۵,۵۰۰ دستگاه اتوبوس بود که امسال به ۸,۰۰۰ مورد رسیده است؛ یعنی یک مملکتی داریم که ۱,۶۴۸,۱۹۵ کیلومتر مربع وسعت دارد و به‌جز این اتوبوس هم هیچ چیزی ندارد. درست است کسانی که وضع اقتصادی بهتری دارند خودرو خریداری کرده‌اند؛ اما ما که شعارمان حمایت از محرومان و مستضعفان است، با این افراد بدون خودرو چه‌کار کنیم؟ آیا نباید سوار اتوبوس شوند؟
عامری در پاسخ به این پرسش که علت کم بودن بلیط اتوبوس در نوروز را مربوط به چه عاملی می‌داند، گفت:
وقتی نزدیک به ۴۷ یا ۴۸ درصد ظرفیت ناوگان (به‌دلیل نرخ پایین بلیط‌ها) کم میشود؛ طبیعتا به‌شکل خودکار بر تامین و تهیه بلیط تاثیر می‌گذارد.
وی در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد اتحادیه برای حل مشکل و چالش فعلی در زمینه تهیه و تامین ظرفیت مورد نیاز در حوزه اتوبوس‌های بین‌شهری چیست، گفت:
پیشنهاد ما این است که در گام نخست نرخ باید اصلاح شود و بعد باید در نظر داشت که هزینه بلیط اتوبوس با جیب مردم ارتباط دارد و مردم باید توان اقتصادی سفر را داشته باشند؛ بنابراین در نظر داشته باشید که سفر رابطه مستقیم با شکوفایی اقتصاد دارد و مردم باید پول اضافی داشته و امکان سفر کردن را داشته باشند.
از سوی دیگر ماجرا، داریوش باقر جوان، مدیرکل دفتر حمل ونقل مسافری سازمان راهداری، نیز در خصوص چالش‌های موجود در خصوص نرخ بلیط اتوبوس‌های بین‌شهری ابراز داشت:
در حال حاضر، نرخ بلیط اتوبوس در شهرهای مختلف ۲۵ درصد کاهش یافته است و تصمیم گیری برای نرخ جدید بلیط اتوبوس هم منوط به ستاد تنظیم بازار است.
او ادامه داد:
میزان تولید داخل در خصوص اتوبوس جوابگو نیست و برای بهبود وضعیت حمل ونقل مسافری در کشور باید در خصوص نرخ‌ها بازنگری شود.
حرف از بازنگری و افزایش قیمت بلیط اتوبوس‌های بین‌شهری در حالی مطرح میشود که قیمت‌های کنونی نیز برای بخش قابل‌توجهی از مردم بالا ارزیابی میشود و با هزینه‌های موجود امکان سفر و گردشگری لااقل از قشر ضعیف جامعه سلب شده است.
منبع عکس: اقتصاد آنلاین؛ عکاس: ناشناس
لزوم ورود دولت به موضوع
در یک سال گذشته به‌دنبال افزایش قابل‌ملاحظه نرخ دلار، هزینه‌های استهلاک اتوبوس‌ها هم افزایش چشمگیر داشته است. از سوی دیگر مردم نیز با توجه به افزایش هزینه‌های معیشتی، توان کافی برای پرداخت هزینه‌های بالا را برای سفر ندارند. در این شرایط زمزمه‌هایی از افزایش دوباره قیمت بلیط اتوبوس در اردیبهشت ماه به گوش می‌رسد؛ موضوعی که در صورت تحقق، شاید سفر و گردشگری را از سبد خرید بخش بزرگی از مردم، خصوصا اقشار کم درآمد، خارج کند.
با توجه به شرایط کنونی و با نظر به این واقعیت که استهلاک مهم‌ترین هزینه رانندگان اتوبوس را شامل میشود، ارائه قطعات ارزان‌تر لوازم یدکی توسط دولت می‌تواند راهکاری برای عبور از شرایط فعلی باشد.
در همین رابطه رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای در خصوص تخصیص یارانه به اقلام مورد نیاز رانندگان از مذاکراتی با برخی از وزارتخانه‌ها از جمله وزارت صمت خبر داد و گفت:
به‌دنبال آن هستیم تا سهمیه لاستیک را برای رانندگان در نظر بگیریم. کما اینکه در ایام اربعین نیز این اتفاق افتاد و وزارت صمت همراهی کرد و لاستیک سهمیه‌ای به سازمان راهداری تخصیص یافت؛ در نظر داریم تا بخشی از هزینه‌های رانندگان، از طریق ارزان تحویل دادن قطعات خودرو تامین شود.
امانی ادامه داد:
هم‌اکنون لاستیک از طریق سامانه وزارت صمت و با ارز ۲۸,۵۰۰ تومان به رانندگان ارائه میشود. به‌دنبال آن هستیم تا تمهیدات مناسب‌تری برای رانندگان در نظر بگیریم.
با توجه به اهمیت و تاثیرگذاری مثبت سفر و گردشگری بر روحیه و سبک زندگی مردم انتظار می‌رود که دولت به موضوع ورود کرده و با پرداخت یارانه یا هر تدبیر ویژه دیگر، امکان سفر را برای مردم با نرخ مناسب فراهم کند.
شایان ذکر است رسانه کجارو آماده انتشار نظرات و دیدگاه‌های مختلف در خصوص مسئله گرانی بلیط اتوبوس و تاثیر آن بر جریان سفر و گردشگری در کشور است.
منبع
